Dr. Joshua Margallo
Ang artikulong ito ay tatalakay sa mga pangunahing tanong may kaugnayan sa sakit na sinusitis, tulad ng: ano ang sinusitis at ano ang gamot sa sinusitis.
Ano ang sinusitis?
An gang sinusitis ay ang pamamaga ng mga tissue na nakapalibot sa mga sinus. Ang malusog na sinus ay puno ng hangin. Subalit kung ito ay namamaga, barado at puno ng tubig, ang mga mikrobyo ay maaaring tumubo rito at maging sangi ng impeksyon.
Anu-ano ang dahilan ng pagbabara ng sinusitis? Ang mga ito ay ang pangunahing dahilan kung bakit barado at namamaga ang iyong sinus:
- Nahawa ka ng sipon
- Mayroon kang allergic rhinitis, o pamamaga ng lining ng iyong ilong
- Mayroon kang nasal polyps, o mga maliliit na bukol sa lining ng ilong mo
Ano ang mga uri ng sinusitis?
Kung magpapacheck-up ka, malamang na marinig mo si dok na magsabi ng mga sumusunod na mga medikal na salita. Ito ay ang mga uri ng sinusitis.
Acute sinusitis. Ang acute sinusitis ay kadalasang nagisimula sa mga sintomas na katulad ng sa sipon tulad ng baradong ilong at pananakit ng mukha. Ito ay maaaring magsimula na lamang ng biglaan at maaaring ring magtagal ng dalawa hanggang apat na linggo.
Subacute inflammation. Ang subacute sinusitis ay isang bahagyang pamamaga na pwedeng magtagal ng apat hanggang labindalawang linggo.
Chronic inflammation. Ang chronic inflammation ay isang uri ng sinusitis na maaaring magtagal ng labindalawang linggo o higit pa.
Recurrent sinusitis. Ang recurrent sinusitis ay isang uri ng pamamaga ng sinus na maaaring magpabalik-balik ng ilang beses sa loob ng isang taon.
Sino ang maaaring magkaroon ng sinusitis?
Maraming Pinoy ang pwedeng magkaroon ng sinusitis. Sa katunayan, marami sa atin ang hindi nga namamalayang may sinusitis pala sila.
Magkaka-sinusitis ka kapag:
- Namamaga ang loob ng iyong ilong dahil sa malalang sipon
- Barado ang labasan ng likido sa sinus mo.
- May nasal polyp ka
- Ikaw ay may sakit sa immune system o kaya ay umiinom ng gamot na nagpapahina sa immune system.
Para sa mga bata, sila ay maaaring magkasakit ng sinusitis kung:
- Mayroon silang allergy
- Nahawa sila ng mga kalaro
- Gumagamit sila ng pacifier
- Dumidede sa bote nang nakahiga
- Mausok na paligid
Ano ang mga sintomas ng sinusitis?
Bago natin pag-usapan ang mga gamot o lunas sa sinusitis, tukuyin muna natin ang mga sintomas ng sinusitis.
Para sa mga adulto, ang pinaka-madalas na sanhi sinusitis ay ang pagkakaroon ng impeksyon at paninigarilyo.
Narito ang mga sintomas ng sakit na ito:
Para sa acute sinusitis
- Pananakit ng mukha dahil sa pressure
- Baradong ilong
- Runny nose
- Pagkawala ng pang-amoy
- Pag-ubo
- Lagnat
- Mabahong hininga
- Panghihimagod
- Pananakit ng mga ngipin
Ikaw ay may acute sinusitis kung ikaw ay may isa o dalawa sa mga sintomas na nakalista dito, o kung ikaw ay nilalabasan ng malapot, berde o dilaw na likido sa ilong mo.
Para sa chronic sinusitis
- Pakiramdam na parang namamaga ang iyong mukha
- Pagkakaroong bara sa ilong
- Pagkakaroong ng nana na lumalabas sa ilong
- Pananakit ng ulo, mabahong hininga, pananakit ng ngipin
- Pagkapagod
Ikaw ay may chronic sinusitis kung nararanasan mo ang mga sintomas na ito sa loob ng mahigit labindalawang linggo.
Pero tandaan, maraming mga medikal na kundisyon ang maaaring maging sanhi ng mga nabangit na sintomas. Kailangan mong makipagkita sa doktor mo para matukoy kung may sinusitis ka nga ba.
Ano ang gamot sa sinusitis?
Kung ikaw ay may simpleng sinusitis, ang doktor ay maaaring magrekomenda na ikaw uminom o gumamit ng decongestant o kaya ay saline nasal drops. Pero tandaan, huwag mong subukang abusuhin ang paggamit ng mga decongestant. Kailangan mong ihinto ang paggamit nito sa loob ng tatlong araw dahil pwede rin nitong palalain ang pagbabara ng iyong ilong.
Kung ang iyong doktor ay magbigay saiyo ng antibiotic, kailangan mo itong inumin sa loob ng sampu hanggang labing-apat na araw. Kadalasan, naaalis naman ng pag-inom ng gamot ang mga sintomas.
Kung ikaw ay may chronic sinusitis, lunas para saiyo ang paglanghap ng mainit subalit mamasa-masang hangin. Pwede kang gumamit ng vaporizer o pwede mong singhutin ang singaw ng kumukulong tubig. Siguraduhin lamang na hindi naman sobrang mainit ang tubig.
Narito ang ilan pang pwede mong gawin bilang gamot o lunas sa sinusitis:
Ang warm compress ay makakatulong na maibsan ang pananakit sa ilong at sinuses.
Ang saline drops naman ay tutulog na mahugasan ang pagbabara sa ilong mo. Safe ito at pwede mong gamitin kahit nasa bahay ka lamang.
Makabibili ka rin ng over the counter na mga decongestant na ipinapatak o iniispray sa ilong na pwedeng makatulong. Pero tulad ng nasabi na natin, hindi irinirekomenda ang matagal na paggamit nito.
Sa ibang mga kaso, ang iyong doktor ay maaaring magreseta ng steroid na gagamitin kasama ng antibiotic.
Gamot sa sinusitis: Ano pa ang dapat kung gawin?
Kung ikaw ay may sinusitis, hindi sapat ang basta na lamang pag-inom ng gamot na iriniseta ng doktor. Dapat mo rin tandaan na kailangan mong mag-ingat sa mga bagay na pwedeng magpalala nito.
Kung ikaw ay may allergy, baka irikomenda ng doktor ang paggamit o pag-inom ng antihistamine. Kung isang partikular na uri ng fungus ang dahilan ng paglala ng mga sintomas ng sinusitis mo, reresitahan ka ng antifungal na gamot para ito ay malunasan.
Kung minsan, ang sanhi ng sinusitis ay sakit sa immune system. Kung ganito ang kaso mo, magrereseta ang doktor ng immunoglobulin na nakakatulong para malabanan ang mga sakit.
Pwede ba akong makaiwas sa sinusitis?
Ang totoo, walang tiyak na paraan para lubusang makaiwas sa sinusitis. Pero may ilang mga bagay na pwede mong gawin para makatulong. Narito ang mga dapat mong gawin o hindi gawin para makaiwas sa sinusitis:
Huwag kang maninigarilyo, mag-iwas din sa second hand smoke.
Madalas na maghugas ng mga kamay, lalo na sa mga panahon ng sipon o trangkaso. Huwag ding hawak ng hawak sa mukha.
Iwasan ang mga bagay na nakaka allergy saiyo.
Ano ang mangyayari kung hindi gagamutin ang sinusitis?
Anong kumplikasyon ang pwedeng dalhin ng sinusitis na hindi ginagamot? Siguradong magtatagal ang pananakit ng iyong ilong hanggang sa kusa na lamang itong gumaling. Sa ibang mga kaso, ang sinusitis na hindi ginamot ay nauuwi sa meningitis, nana sa utak o impeksyon sa buto. Makipag-usap ka sa doktor mo kung may tanong ka.
