Dr. Joshua Margallo
Ang panlalabo ng mata ay ang pagkawala ng linaw ng paningin, na nagiging wala na sa pukos ang mga bagay na nakikita ng mata.
Ang pagiging nearsighted, farsighted at astigmatism ay siyang pangunahing mga sanhi ng paglabo ng mata. Ito ay kadalasang nalulunasan sa pamamagitan ng pag tama o pag-adjust ng grado ng lente ng mata sa pamamagitan ng pagsusuot ng salamin. Subalit tandaan, ang panlalabo ng mata ay maaaring sintomas din ng isang mas seriousong problema, tulad ng nakakabulag na karamdaman o kaya ay sakit sa utak.
An panlalabo ng mata ay maaaring makaapekto sa parehong mga mata, subalit marami ang nakakaranas ng panlalabo sa iisang mata lamang.
Ang maambon na paningin ay kadalasang naipagkakamali sa malabong paningin. Ang maambong paningin ay kadalasang sintomas ng isang partikular na karamdaman sa mata tulad ng katarata. Ang maambon at malabong paningin ay parehong pwedeng maging sintomas ng isang seryosong sakit sa mata.
Ang isang kwalipikadong optalmologo ay may kakayahang sukatin ang panlalabo ng mata at alamin kung ano talaga ang sanhi nito sa pamamagitan ng masusing mga eksaminasyon sa mata.
Ang biglaang paglabo ng mata na nagtatagal ay maaaring isang sintomas ng karamdaman kaya’t kailangan mong magpatingin agad sa doktor.
Ano ang sanhi ng panlalabo ng mga mata?
Narito ang ilan sa mga pangkaraniwang sanhi ng panlalabo ng mata. Kung nakakaranas ka ng sintomas ng panlalabo ng mata, malamang ang isa sa mga sumusunod ang sanhi.
Myopia. Ang panlalabo ng isang mata o dalawang mata ay maaaring sintomas ng panlalabo ng mata na sanhi ng myopia o nearsightedness. Ito ay ang pinaka-karaniwang sakit sa lente ng mata na nagiging dahilan ng panlalabo ng paningin.
Ang pagsusuot ng salamin, contact lens o pagpapaopera ng mata ay siyang gamot sa malabong mata kung ito ay sanhi ng myopia.
Hyperopia. Ang hyperopia o farsightedness ay isang sakit sa mata na kung saan, malinaw mong makikita ang bagay na nasa malayo ngunit hindi makafocus ang mga mata sa mas malalapit na mga bagay. Ang pagtingin sa mga bagay sa malapitan ay maaaring nakakapagod at nakaka stress sa mata ng taong farsighted. Sa malalang mga kaso ng hyperopia, kahit na ang malalayong mga bagay ay maaaring maging malabo sa paningin.
Tulad ng nearsightedness, ang farsightedness ay nagagamot ng pagsusuot ng salamin, contact sens at pagpapaopera sa mata.
Astigmatism. Ang malabong paningin sa lahat ng anggulo at distansya ay kadalasang sintomas ng astigmatism. Ang sakit na ito ay kadalasang sanhi ng iregular na hugis ng cornea.
Kapag ikaw ay may astigmatism, ang liwanag ay hindi nakakapasok ng maayos sa retina kaya hindi ito makabuo ng malinaw na imahe, gaano man kalayo ang bagay na tinitingnan. Ang astigmatism, tulad ng mga naunang nabanggit na ay maaaring magamot sa pamamagitan ng ng pagsusuot ng salamin, contact sens at pagpapaopera sa mata.
Presbyopia. Kung ikaw ay 40 taong gulang na at kasalukuyang nakakaranas ng panlalabo ng mata, kapag nagbabasa ng dyaryo o maliliit na letra, malamang na ikaw ay may presbyopia, isang karamdaman sa mata na may kaugnayan sa pagtanda.
Bagaman ang mga sintomas ng presbyopia ay katulad ng mga palatandaan na dala ng hyperopia, ang sakit na ito ay nakapagpapahina ng kakayahang makapagpukos sa malalapit na mga bagay dahil sa pagtigas ng lente na nasa loob ng mata.
Ang presbyopia ay nagagamot sa pamamagitan ng pagsusuot ng salamin at pagpapaopera.
Pagkatuyo ng mata. Ang dry eye syndrome ay maaaring makaapekto sa iba’t ibang paraan, kasama na ang panlalabo at unti-unting pagkawala ng paningin. Bagaman makakatulong ang paggamit ng eye drops o artispisyal na luha ay maaaring makatulong, ang mas malalang kaso ng pagkatuyo ng mata ay malamang na mangailangan ng irinisetang gamot para panatilihing basa at malusog ang mga mata.
Pagbubuntis. Ang panlalabo ng paningin ay karaniwan na sa mga panahon ng pagbubuntis at kung minsan ay may kasama pang pagdodoble ng paningin o diplopia. Ang mga pagbabago sa katawan ng nanay dahil sa hormones ay siya ding dahilan ng pagbabago hugis at kapal ng cornea na siyang sanhi ng panlalabo ng mata ng buntis. Ang pagkatuyo ng mata ay karaniwan din sa mga nagdadalang tao.
Tandaan, dapat mong iulat sa doktor mo ang anumang mga pagbabago na nararanasan mo habang ikaw buntis. Bagaman ang paglabo ng paningin ay kadalasang hindi naman seryoso, ito ay maaaring sanhi ng diabetes o highblood.
Ano ang mga sintomas ng malabong mata?
Kung nararanasan moa ng sumusunod na mga pagbabago sa mata at paningin mo, kailangan mong magpatingin sa ophthalmologist sa lalong madaling panahon, kahit na hindi pa naman matagal na panahon ang nakalipas noong huli mong pagbisita.
- Matindi at biglaang pananakit ng mata
- Pabalik-balik na kirot sa palibot ng mata
- Malabo at dobleng paningin
- Nakakakita ka ng biglaang pagliwanag at mga bagay nalumulutang sa mata mo
- Nakakakita ka ng bahaghari kapag nakatitig ka sa ilaw o liwanag
- Nakakakita ka ng lumulutang na mga sapot ng gagamba
- Hindi normal, o matinding pagiging sensitibo sa liwanag
- Namamaga at namumulang mga mata
Ang panlalabo ng mata ay maaaring sintomas ng mas malalang mga sakit sa mata
Kung ikaw ay biglang nagkaroon ng panlalabo ng paningin sa isa sa mga mata mo at 60 taong gulang na, baka nagkaroon ka na ng butas sa isang bahagi ng iyong retina. Ang malabong paningin ay maaaring sintomas din ng detached retina, herpes sa mata at pamamaga ng optic nerve at iba pa.
Iba’t ibang uri ng seryosong mga sakit sa mata
May mga sakit sa mata na maaaring maging sanhi ng permanenteng pagkabulag, kaya mahalagang kumunsulta agad sa doktor para sa checkup at tamang gamutan.
Katarata. Ang mga pagbabago sa paningin tulas ng malabo o maambon na paningin ay maaaring sintomas ng katarata. Kung ito ay hindi maaalis, ang katarata ay maaaring makatakip sa paningin hanggang sa ikaw ay mabulag. Ang pagpapalit ng artipisyal na lente sa inalis na katarata ay isang operasyon na matagumpay sa pagpapanauli ng nawalang pangin.
Glaucoma. Ang panlalabo ng paningin o tunnel vision ay maaaring sintomas ng glaucoma. Kasama sa mga sintomas nito ay ang dahan-dahan o biglaang pagkipot ng paningin. Kung ang glaucoma ay hindi maaagapan, ito ay maaaring maging sanhi ng permanenteng pagkabulag.
Diabetic retinopathy. Kung ikaw ay may diabetes, ang hindi maipaliwanag na paglabo ng iyong paningin ay malamang na dahil sa tinatawag na diabetic retinophaty, kumplikasyon ng diabetes na sumisira sa retina ng mata.
Highblood at stroke. Ang panlalabo at pagdodoble ng paningin ay maaaring sintomas ng stroke o pagdurugo sa utak. Ito ay maaaring sintomas din ng sakit na multiple sclerosis. Kung ikaw ay nakakaranas ng paglabo o pagdodoble ng paningin, sumangguni agad sa doktor.
Gamot sa malabong mata
Tulad ng mga nabanggit, ang kadalasang gamot sa malabong mata ay ang paggamit ng salamin o contact lens. Tandaan, ang panlalabo ng mata na sanhi ng seryosong mga karamdaman ay nangangailangan ng daglian, espesyal na atensyon sa tulong ng mga espesyalista. Kung nakakaranas ka ng panlalabo ng mata, huwag mag-atubiling magkonsulta sa optalmologist.
Paano maiiwasan ang panlalabo ng mga mata?
Ang malabong mata o paningin ay maaaring sanhi ng iba’t ibang dahilan tulad ng pinsala sa mata, impeksyon, pagkahantad sa araw at iba pa. Narito ang ilan sa praktikal na mga paraan kung paano maiiwasan ang panlalabo ng paningin.
Regular na magpa-checkup. Ang regular na pagpapatingin sa mata ay magbibigay sa doktor ng oportunidad na matukoy ang mga problema sa mata, kasama na ang seryosong mga sakit sa mata, impeksyon o mga sanhi ng iritasyon.
Panatilihing malinis ang salamin o contact lense. Panatilihing malinis ang mga kagamitang isinusuot sa mata. Sundin ang payo ng doktor kung paano ito lilinisin. Kung gumagamit ka ng contact lense, sundin ang instruksyon kung paano at kailan at paano ito dapat palitan. Sa ganitong paraan maiiwasan ang hindi kinakailangang pagkaipon ng protina na nagiging dahilan din ng malabong paningin. Sa katulad na paraan, punasan mo ng regular ang iyong salamin gamit ang malambot na tela para maging malinaw ang iyong paningin.
Magsuot ng proteksyon sa mata. Kasama sa mga ito ang goggles kapag may inaayos ka sa bahay o naglalaro ng contact sport, sunglasses kapag mainit ang panahon at nasa labas ka ng bahay at water goggles kung lalangoy ka. Makakatulong ito na maprotektahan ang iyong mga mata laban sa pinsala, ultraviolet radiation at mga dahilan ng iritasyon tulad ng buhangin at chlorine.
Bigyan ng pahinga ang mga mata. Kung nagtatrabaho ka sa harap ng computer o nagbabasa sa loob ng ilang oras, dapat lamang na ipagpahinga mo ang mga mata mo ng ilang ulit. Tumingin sa ibang bagay tuwing ika 15 minuto. Ikurap ang mata ng mas madalas, lalo na kung nakapako ang iyong mga mata sa computer para mapanatiling basa ang iyong mga mata.
Ifocus mo ang mga mata mo sa mga bagay na nasa malayo o sa isang bagay na iba ang distansya kumpara sa mga palagi mong tinitingnan. Halimbawa, pwede mong tingnan ang kahoy na nasa labas ng bahay ninyo sa loob ng 30 segundo. Ang paggawa nito ay makatutulong sa iyo na maibsan ang tension na dala ng malapitang pagtutok ng mga mata.
Gumamit ng tamang ilaw. Ang pagkapagod ng mata at panlalabo ng paningin ay malamang na dahil din sa hindi tamang liwanag. Maging sobrang dilim o sobrang liwanag, ang iyong mata ay mapupwersa para makakita ng maayos. Palitan ang ilaw sa bahay at opisina ng ilaw na komportable ang iyong mga mata.
Tigilan ang paninigarilyo. Ang mga taong naninigarilyo ay may mas mataas na posibilidad na magkaroon ng mga sakit sa mata na maaaring maging dahilan ng panlalabo ng paningin, pagkabulag pa nga.
Matulog ng sapat. Ang kakulangan sa tulog at sobrang pagod ng katawan ay direktang nakakaapekto sa paningin. Iwasan ang pagtutok ng mahigit 30 minuto sa screen ng TV, computer o cell phone. Bago matulog, huwag ka nang manonood ng TV 30 minuto bago nito.
Uminom ng food supplements para sa mga mata. Ayon sa mga pag-aaral, ang pag-inom ng food supplements ay makakatulong sa pagkakaroon ng malusog na paningin. Pero tandaan, hindi lahat ng mga problema sa mata ay nalulunasan ng mga food supplements. Kaya magtanong sa doktor kung alin sa mga supplements na nakalista sa baba ang maaari mong isabay sa mga gamot na iniinom mo na.
- Vitamins B1, C at E
- Selenium
- Zinc
- Lutein
- Calcium
- Folic acid
- Omega-3 fatty acids
- Beta carotene
- Zeaxanthin
Karamihan sa mga ito ay makukuha din sa pamamagitan ng pagkain ng mga gulay at protina.
