in

Gamot sa Bulutong: Mga Dapat Tandaan at Gawin Kung May Bulutong Ang Iyong Anak


ad

Ang bulutong o chicken pox ay isang sakit na dulot ng virus. Ang bulutong ay mapupulang pantal na nagdadala ng matinding pagkati ng buong katawan. Ito ay pangkaraniwang sakit na nakukuha ng mga bata na hindi pa nagkakaroon ng ganitong sakit. Ang mga sintomas nito ay kadalasang bahagya ngunit ay maaaring magdala ng seryosong mga komplikasyon tulad ng bacterial pneumonia.

Ang mga tao na nagkaroon na ng bulutong tubig ay malamang na hindi na magkaroon ng sakit na ito habambuhay dahil sa tinatawag na immunity. Kung ikaw nakapag-develop na ng ganitong uri ng immunity, ikaw ay halos imposible nang tamaan ng bulutong.

Ano ang sanhi ng bulutong?

Ay bulutong o chicken pox ay sakit na dala ng herpes varicella-zoster virus. Ito ay naikakalat sa pamamagitan ng pag-ubo o pag-bahin, o sa pamamagitan ng pagkakahantad sa damit, higaan o sa nagtutubig na mga bulutong ng taong may ganitong sakit. Ang pinakamalalang yugto ng bulutong ay mangyayari 10-21 araw matapos ang pagkahantad sa virus. Ang sakit na ito mas lubhang nakakahawa isa o dalawang araw bago lumabas ang mapupulag pantal at sa panahon na ang mga ito lubusan nang matuyo.

Ano ba ang mga sintomas ng bulutong?

Ang bulutong ay mapupulang pantal na may matinding pangangati. Ito ay kumakalat sa buong katawan lalo na sa may likod haggang sa leeg. Ang mga pantal na ito ay maaaring magtagal pito hanggang sampung araw. Ang mga pantal ay maaring maging mga bulutong tubig na natutuyo sa kalaunan. Ang bulutong ay maaring makita sa bibig, sa anit ng ulo, sa mata at sa maseselang bahagi ng katawan. Ang ganitong uri ng bulutong ay sinasabing napakasakit para sa mga taong mayroon nito.

Ang siklong ito ay magiging paulit-ulit sa mga bagong bulutong na tutbo sa iba pang bahagi ng katawan. Pagkalipas ng dalawang linggo, ang lahat ng mga pantal at paltos ay maaaring mawala na lahat. Ang sakit na ito ay nakahahawa hanggang sa ang lahat ng mga pantal ay mawala na. Tandaan, nakahahawa rin ito isang araw bago lumitaw ang pamamantal.

Sumangguni sa iyong doktor kapag:

  • Sa tingin mo ay may bulutong ang anak mo. Kukumpirmahin ng doktor ang iyong hinala.
  • Ang bulutong ay may kasamang matinding sakit ng balat.
  • Ang mga pantal ay mamasa-masa at namumula, ito ay palatandaan ng bacterial infection
  • Ang bulutong ay may kasamang stiff neck, matinding pagkaantok at pagkahapo. Ito ay mga sintomas ng mas seryosong sakit tulad ng meningitis o encephalitis kaya kinakailangang mag patingin agad sa doktor.
  • Pawala na ang bulutong sa anak mo subalit siya ay nakararanas ng lagnat, pagsusuka o kumbulsyon. Mag patingin agad sa doktor.
  • Nagkaroon ng bulutong ang isang adulto sa iyong bahay
  • Ikaw ay buntis at hindi pa nagkaroon ng bulutong kahit kalian, ang iyong anak ay nanganganib a mga komplikasyon. Mag patingin agad sa doktor ng walang sinasayang na oras.

Ano ba ang gamot sa bulutong?

Ang bulutong tubig ay lubhang nakakahawa. Panatilihing nasa loob ng bahay ang iyong anak hanggang sa lubusan nang matuyo at matanggal ang lahat na bulutong at pamamantal.

Kadalasan, ang bulutong hindi nangangailangan ng gamot. Kusa itong nawawala makalipas ang dalawang linggo.

Ngunit kung ang pasyente ay buntis, maaring magbigay ang doktor ng mabisang anti-viral para tulungang bumaba ang posibilidad na magkaroon ng epekto ang sakit sa sanggol na nasa sinapupunan.

Karagdagan pa, maaaring magriseta si Doc ng karaniwang painkillers at anti-histamine para maibsan an sakit at pangangati na nararamdaman ng pasyente. Kung sakaling ang pasyente ay magkaroon ng bacterial pneumonia bilang komplikasyon, magbibigay din si Doc ng malakas na dose ng anti-biotics.

Gamot sa bulutong na pwedeng gawin sa bahay

Tulad ng nabanggit na natin, hindi na kailangang gamutin ang karamuhan sa kaso ng bulutong tubig. Kusa itong nawawala dahil virus ang sanhi ng sakit na ito.

Ito ang mga dapat gawin para maibsan ang hirap na nararamdaman ng inyong anak na may bulutong:

  • Bawasan ang kuko ng inyong anak para maiwasan ang di sinasadyang pagkakalmot sa mga pantal.
  • Para mabawasan ang pangangati, maglagay ng baking soda o oats sa tubig na kanyang pampaligo. Maglagay ng malamig na basang towel sa apektadong bahagi ng katawan at patuyuin ito.
  • Tunawin ang kalahating kutsara ng asin sa isang basong tubig at gawing pangmumog.
  • Magbigay ng paracetamol na tama sa edad. Makatutulong ito na maibsan ang lagnat at sakit ng katawan ng pasyente.
  • Panatilihing malinis ang katawan araw araw.

Paano makaiiwas sa pagkakaroon ng bulutong?

Ang pinaka mabisang paraan ng pag-iwas sa bulutong ay ang pagpapabakuna laban sa sakit na ito. Ang mga bata, mga adulto at matatanda ay kailangang mabigyan ng bakuna laban sa bulutong.
Ang bakuna sa bulutong o chicken pox vaccines ay ligtas at epektibo. Karamihan sa mga taong nabigyan na ng bakuna ay hindi na nagkaroon ng bulutong. Kung mahahawa pa man sila ng bulutong, ito ay hindi gaanong malala, mas kaunting mga pantal at bulutong at hindi na magkakaroon ng lagnat. Ang bakuna laban sa bulutong ay nakakatulong na maiwasan ang lahat ng malalang mga kaso nito.
Kung ikaw ay nahantad sa mga taong may bulutong, magtanong sa doktor mo kung:
• Hindi ka pa nagkakaroon ng bulutong at hindi ka pa nagpapabakuna
• Ikaw ay buntis
• Humina ang immune system mo dahil sa sakit o gamot na iniinom mo: halimbawa
– Mga taong may HIV o AIDS
– Mga taong may kanser
– Mga taong nagpatransplant ng organ
– Mga taong nagpapa-chemotheraphy, umiinom ng immunosuppressive na gamot at steroids


ad

Written by Dr. Joshua Margallo

Residency training in UP-PGH Department of Family & Community Medicine Graduated from Matias H. Aznar Memorial College of Medicine, Cebu City in 1989. As a general practitioner I see my patients in a holistic approach and coordinate a referral to other specialists when needed. Additional services I offer are: family counseling, health and wellness promotion and preventative medicine.

Gamot sa Balisawsaw: Bakit Ihi Ka nang Ihi?

Gamot Sa An-An: Makati Ba?