Dr. Joshua Margallo
Ang luga o impeksyon sa tenga (Otitis media) ay siyang pangunahing sanhi ng pananakit ng tenga. Bagaman ang luga ay siyang karaniwang sanhi ng pagiging iritado ng mga sanggol at mga bata, iyo ay pwede ring makaapekto sa mga matatanda.
Ano ang sanhi ng luga?
Ang impeksyon sa gitnang bahagi ng tenga o ang patlang o espasyo sa likod ng eardrum kung saan ang maliliit na mga buto ay sumasagap sa mga vibration at ihinahatid ito sa loob ng tenga, ay kadalasang kasama ng sipon, trangkaso, at iba pang impeksyon sa respiratory system. Ito ay dahil sa ang gitnang bahagi ng tenga o ang middle ear ay konektado sa itaas na bahagi ng respiratory tract sa pamamagitan ng isang maliit na daanan na kung tawagin ay Eustachian tube. Ang mga mikrobyo na nabubuhay sa ilong at sinus ay maaaring umakyat sa tubong ito at makapasok sa middle ear at lalo pang dumami.
Karamihan sa mga magulang ay kulang sa kaalaman ukol sa impeksyon sa tenga o luga. Maliban sa regular na check up sa bagong silang na mga sanggol, ang luga ay isa sa pangunahing dahilan ng pagbisita ng mga sanggol sa doktor.
Kung ikaw ay matagal nang magulang, malamang na alam mo na kung gaano kadalas na magkaroon ng luga ang isang bata. Tayong mga adulto ay pwede rin namang tamaan ng ganitong uri ng karamdaman, subalit mas madalas magkaroon ng luga ang mga bata. Iyan ay dahil sa wala pang sapat na panlaban ang mga sa mga bakteriyang pumapasok sa tenga nila.
Ano ang mga sintomas ng luga?
Baka naman namamaga ang iyong lalamunan, barado ang ilong mo habang sumasakit ang iyong tenga. Ito ay maliwanag na mga palatandaan ng impeksyon sa tenga.
Magbisita sa doktor para makita niya kung ano talaga ang sakit mo. Kung iyan impeksyon sa tenga, magrerekomenda siya ng mabisang gamot na angkop sayong kalagayan.
Pagsusuri sa tenga
Magtatanong ang doktor tungkol sa mga sintomas na nararamdaman mo. Mas maigi kung pupunta ka sa clinic na dala ang maikling nota ng mga tanong na maaaring nasa isip mo.
Titingnan ng doktor ang tenga mo gamit ang instrumentong otoscope. Sisilipin niya ang iyong eardrum para maghanap ng mga palatandaan ng impeksyon sa tenga. Mahirap makita ang loob ng tenga kung sanggol pa ang pasyente, kaya dapat hand aka na pakalmahina ng anak mo habang siya ay sinusuri ng doktor.
Titingnan din ng doktor kung may bara o luga ang tenga gamit ang isang uri ng otoscope na maykakayahang umihip ng kaunting hangin sa eardrum. Ang hanging ito ay magpapabalik balik sa sa loob ng tenga. Kung may luga ang pasyente, ang hangin ay hindi gaanong kikilos.
Maghahanap pa siya ng posibleng sintomas ng luga gamit ang isa pang uri ng instrumento na tinatawag na tympanometer, gumagamit ito ng tunog at air pressure para malaman kung may luga ang tenga.
Kung kailangan, baka irekomenda kang magpatingin sa isang espesyalista sa pandinig na kung tawagin ay audiologist. Ang audiologist ay siyang magsasagawa ng pag sususri para malaman kung may problema ka sa pandinig.
Ano ang gamot sa luga?
Kadalasan, virus ang sanhi ng pagkakaroon ng impeksyon sa tenga o luga. Sa kasong ito, hindi makakatulong ang pagbibigay ng anitibiotic sa pasyente. Kung sa tingin ng doktor, base na rin sa history ng pasyente ay bakteriya ang sanhi ng impeksyon, magrereseta siya ng antibiotic. Makipag usap sa doktor kung anong lunas ang pwede mong gawin habang nagpapahinga sa loob ng bahay.
Kung virus ang sanhi ng iyong luga sa tenga, kailangan mong maghintay na mawala ito ng kusa subalit hindi mo kailangang tiisin ang sakit na kaakibat nito. Magrerekomenda ang doktor ng pain reliever tulad ng ibuprofen o paracetamol, mga gamot na magpapababa rin ng lagnat. Ang aspirin ay dapat na iwasan lalo na sa mga batang pasyente dahil napag alamang ito ay sanhi ng bibihira subalit nakamamatay na sakit na pamamaga ng utak at atay.
Ang sakit na dala ng luga ay maiibsan din sa pamamagitan ng paggamit ng heating pad, kung gagamitin ito sa bata o sanggol, dapat ay may sapat na pag iingat.
Kung ang iyong doktor ay magpasyang dapat kang uminom ng antibiotic, dapat mong sundin ang kanyang mga tagubilin. Kailangan mong inumin lahat ang mga ireneseta saiyo kahit na sa pakiramdam mo ay maayos na naman ang pakiramdam mo. Tumawag sa doktor o sa pharmacist kung ikaw ay hindi nakainom ng gamot o lalo kang nagkasakit sap ag inom mo ng gamot.
Kapag hindi mo ininom lahat ang gamot mo, baka bumalik ang impeksyon na hindi na tinatalaban ng antibiotics.
Kapag ang impeksyon ay nagdulot ng malalang kumplikasyon, ang luga ay maaaring manatili sa tenga sa loob ng mahabang panahon o ang iyong anak ay may pabalik balik na impeksyon sa tenga, ang doktor ay maaaring magsagawa ng myringotomy, gamot sa luga na kung saan, gagawa siya ng maliit na butas sa eardrum para ang mga likido tulad ng tubig, dugo, nana o luga ay lumabas. May mga pagkakataong maglalagay siya ng isang uri ng tubo para hindi na bumalik ang impeksyon. Ang tubong ito ay kusang maaalis sa loob ng anim hanggang walong buwan. Ang tubo ay para manatiling tuyo ang loob ng tenga at malayang makapasok ang hangin papasok at palabas ng tenga.
Gamot sa luga sa bahay
Kung ikaw ay may luga, may magagawa kang mga paraan para maibsan ang mga sintomas na dala nito kahit nasa bahay ka lang. Sumangguni muna sa doktor bago ka gumawa ng anuman.
Pwede kang gumamit ng hot compress para maibsan ang pananakit ng tenga na dala ng luga. Kapag ikaw ang sanggol na may luga ay dumidede sa bote, gawin ito habang siya ay nakatayo. Huwag siyang hayaang dumede ng nakahiga.
Sa bata at mga adulto, ang pag mumog ng tubig na may asin nakatutulong na maibsan ang pamamaga ng lalamunan na nagdudulot ng pananakit ng tenga.
Kapag pakiramdam mo ay tubig sa tenga mo, ang pagtatayo ng tuwid sa loob ng ilang minuto ay makakatulong upang lumabas ang tubig sa tenga.
Ang mga taong masakit ang tenga ay nangangailangan ng malinis na hangin. Kaya bawal ang manigarilyo sa loob ng bahay lalo na kung ikaw o ang iyong anak ay may sakit.
Paano makaiiwas sa pagkakaroon ng luga?
Maaaring mabawasan ang posibilidad na magkaroon ng luga ang anak mo sa pamamagitan ng pagsunod sa mga tips na ito:
- Palaging hugasan ang mga kamay at mga laruan para mabawasan ang posibilidad na mahawa ng mga sakit sa baga at paghinga tulad ng trangkaso at sipon
- Mag-iwas sa usok ng sigarilyo
- Magpaturok ng bakuna sa trangkaso at pulmonya
- Magbreastfeed imbes na magpadede sa bote
- Iwasang bigyan ng pacifier si baby
