in

Gamot Sa Tonsil: Mga Dapat Malaman Tungkol Sa Tonsillitis


ad

Nangangati ba at namamaga ang iyong lalamunan? Naku, baka tonsillitis na iyan. Sa artikulong ito pag-uusapan natin ang kung ano ang mabisang gamot sa tonsil.

Ano ba ang tonsillitis?

Bago tayo mag simula, nais naming linawin ang isang bagay: ang tonsil ay hindi sakit. Opo, ang tonsil ay isang bahagi ng katawan na matatagpuan sa loob ng bibig. Ito ay dalawang lymph node na nasa likod ng lalamunan. Ang tonsil ay nagsisilbing panaga ng katawan laban sa mapanirang mga impeksyon na maaring pumasok sa katawan. Kapag ang tonsils ay magkaroonj ng impeksyon at mamaga, iyan na ang tinatawag na tonsillitis. Pero bilang Pilipino, unawain natin na ang salitang tonsil ay tumutukoy na rin sa sakit ng bahagui ng katawan na ito. Kaya kung pinag-uusapan natin ang mga gamot sa tonsil ibig sabihin ay gusto nating malaman kung ano ang lunas sa sakit sa tonsil o tonsillitis.

Ang tonsillitis ay maaaring maranasan ng karamihan sa mga bata o mga teenagers. Ito karaniwang makikita sa mga paslit hanggang sila ay umabot na sa kanilang pagdadalaga o pagbibinata. Ang mga sintomas ng sakit sa tonsil ay pamamaga ng lalamunan, pamamaga ng mismong tonsils at pagkakaroon ng lagnat.

Ang sakit sa tonsil ay nakakahawa dahil ito ay maaaring dulot ng iba’t ibang uri ng virus at bacteria. Ang streptococcus ay ang uri ng bacteriang kadalasang sanhi ng pamamaga ng tonsils. Kapag ang tonsillitis na dulot ng bacteriang ito ay mapabayaan, ito ay maaaring magdulot ng seryosong komplikasyon.

Madaling malaman kong sakit sa tonsil nga ang iyong nararamdaman. Ang mga sintomas nito ay mawawala lang pagkaraan ng pito hanggang sampung araw. Magbisita sa pinakamalapit na doktor sa inyong lugar.

Ano ang sanhi ng sakit sa tonsil?

Ang iyong tonsils ay pangunahing panangga ng iyon g katawan laban sa mga sakit. Ito ay gumagawa ng mga white blood cell o puting dugo para labanan ang mga impeksyon. Pinapatay ng tonsil ang mga bacteria o virus na gustong pumasok sa iyong katawan sa pamamagitan ng bibig. Subalit dapat tandaan, ang mga tonsil ay naiimpeksyon din.

Ang tonsillitis ay maaaring sanhi ng parehong virus na sanhi rin ng trangkaso o bacteriang streptococcus. Mas madalas na ito ay sanhi ng strep.

May mga virus din na sanhi ng pamamaga ng tonsil. Halimbawa, ang Epstein-Barr virus ay maaaring maging dahilan din ng sakit sa tonsil.

Ang mga bata na may malapit na pisikal na ugnayan sa mga kaklase at mga kaibigan ay maaari ring mahawa ng tonslitis na dulot ng virus o bakteriya. Kaya, ang mga bata ang mas madalas tamaan ng ganitong uri ng sakit.

Ano ang mga sintomas ng sakit sa tonsil?

May ilang pangakaraniwang sintomas ang tonsillitis. Ito ay ang mga sumusunod:

  • Matinding pamamaga ng lalamunan
  • Kahirapan sa paglunok ng pagkain o ng tubig
  • Pagiging paus
  • Mabahong hininga
  • Matinding lagnat
  • Panlalamig ng buong katawan
  • Pananakit ng tainga
  • Pananakit ng tiyan
  • Pananakit ng ulo
  • Stiff neck o masakit na leeg
  • Pamamaga ng panga na dulot na rin ng masakit na kulani
  • Kung ikaw ay nganganga, makikita mo na ang iyong tonsils ay namumula
  • Ang iyong tonsils ay may puti o dilaw na batik
  • Kahirapan sa pagkain at pagkairita ay pangakaraniwan sa batang namamaga ang tonsils

May dalawang uri ang sakit sa tonsil:

Recurrent o pabalik balik na tonsillitis – Ito ay isang uri ng malubhang sakit sa tonsil na ilang beses na pabalik-balik sa loob ng isang taon.

Chronic o nagtatagal na sakit sa tonsil – Ang pagkakaroon nito ay mas matagal kumpara sa pangkaraniwang tonsillitis na may kasamang iba pang mga sintomas tulad ng pagmatagalang pananakit at pamamaga ng lalamunan, mabahong hininga at pananakit ng leeg o ng kulani.

Kung kailan dapat na magpatingin sa doktor

May mg pagkakataon na ang tonsil ay pwedeng mamaga ng napaka lubha anupat nahaharangan na nito ang paghinga ng pasyente. Kapag ito ay nangyari, kailangan mo nang tumawag o bumisita sa doktor.

Makipagkita agad sa doktor kung maramdaman mo ang sumusunod na mga sintomas habang ikaw ay may tosilitis.

  • Mataas na lagnat, 35.5 degree Celsius pataas
  • Panghihina ng mga kalamnan
  • Paninigas ng leeg
  • Pamamaga ng lalamunan na hindi umaalis sa loob ng dalawang araw.

Bagaman ang karamihang kaso ng tonsillitis ay kusang umaalis, may mga kaso nito na nangangailangang gamutin at hindi pabayaan.

Paano ba sinusuri ang sakit sa tonsil

Ang pagsusuri ng sakit sa tonsil ay ginagawa sa pamamagitan ng pisikal na pagsusuri sa lalamunan. Maaaring kumuha ang iyong doktor ng sample ng mga tissues na nasa lalamunan mo sa pamamagitan ng swab. Ang sample ay ipapadala sa laboratory para makilala kung anong uri ng mikrobyo ang sanhi ng iyong sakit.

Ano ba ang gamot sa tonsil?

Ang karaniwang uri ng sakit sa tonsil ay hindi naman nangangailangan ng gamot na ibinigay ng doktor lalo na kung ito ay dulot ng virus dahil kusa itong aalis.

Ang malala at pabalik-balik na kaso ng tonsillitis ay nangangailangan ng resetang antibiotic o kaya ay tonsillectomy o ang sadyang pag tanggal ng mga tonsil sa pamamagitan ng operasyon.

Kung antibiotic ang reseta saiyo bilang gamot sa tonsil, mahalaga na tapusin mo ang pag-inom ng irenekomendang gamot. Sundin din ang naka-talaan na follow-up checkup para makasiguro na ang gamutan ay epektibo.

Ang operasyong pagtanggal ng tonsil ay tinatawag na tonsillectomy. Ito ay irenerekomenda sa mga taong may malala at pabalik-balik na kaso ng tonsillitis. Kapag ang iyong sakit sa tonsil ay hindi nadadala ng matitinding antibiotic o kaya ay nagkaroon ng iba pang komplikasyon, malamang na irekomenda ng doktor ang tonsillectomy bilang gamot sa tonsil.

Kung ang pasyente ay hindi makainom ng tubig o makakain dahil sa pamamaga ng mga tonsil, kailangan niyang bigyan ng swero. Mahalaga ring magbigay ng pain reliever sa pasyente kung matindi ang pananakit na nararamdaman.

Gamot sa tonsil na maaaring isagawa sa bahay

Narito ang mga bagay na maaari mong gawin kapag may tonsillitis at nagpapahinga sa bahay.

  • Uminom ng maraming tubig
  • Magpahinga ng mas mahabang oras
  • Magmumog ng maligamgam na tubig na may asin ilang beses sa loob ng isang araw
  • Gumamit ng throat lozenges na mabibili sa mga botika
  • Iwasan muna ang paninigarilyo, kung kaya mo, subukang ihinto na ito nang tuluyan
  • Uminom ng pain reliever tulad ng ibuprofen o paracetamol, sumangguni muna sa doktor bago magpainom ng kahit anong gamot sa mga batang paslit

Paano makaiiwas sa tonsillitis?

Tandaan, ang tonsillitis ay lubhang nakakahahawa. Para mapababa ang posibilidad na ikaw ay mahawa ng tonsillitis, lumayo ka sa mga tao na kasalukuyang meron nito. Regular kang maghugas ng mga kamay, lalo na kung nakihalubilo ka sa mga taong namamaga ang lalamunan, o umuubo o bumabahin.

Kung may tonsillitis ka naman, pagsumikapan mong lumuyo muna sa iba hanggang sa ikaw ay hindi nakahahawa.

Links

Gamot sa Tonsilitis na Maaaring Subukan

Mga Gamot sa Tonsil na Dapat Subukan

Ang Tamang Lunas at Gamot Para Sa Lagnat


ad

Written by Dr. Joshua Margallo

Residency training in UP-PGH Department of Family & Community Medicine Graduated from Matias H. Aznar Memorial College of Medicine, Cebu City in 1989. As a general practitioner I see my patients in a holistic approach and coordinate a referral to other specialists when needed. Additional services I offer are: family counseling, health and wellness promotion and preventative medicine.

Gamot sa Pamamanhid ng Kamay at Paa

Mga Tips at Gamot sa Bungang Araw