Dr. Joshua Margallo
Kung mangyayari ang pananakit ng likod sa bandang itaas, ito ay marahil dahil sa pinsala na nananaig sa katatagan ng thoracic spine. Ang thoracic spine o gulugod sa bandang dibdib, na nagmula sa gitna ng likod hanggang itaas na likod, ay denisenyo upang malakas itong kumapit sa mga tadyang at gawain nito ang pagsanggalang sa mahahalagang organo sa ilalim ng dibdib. Kung ikompara sa liig at mas mababang likod, ang itaas na likod ay mas may lakas na lumalaban sa pinsala at pananakit.
Ano ang sanhi ng masakit na likod sa bandang itaas?
Iba’t iba ang dahilan ng pagkakaroon ng pananakit ng likod sa bandang itaas, maaaring ito ay dahil sa impeksiyon ng mga kalamnan. Halimbawa, ang bahagi ng iyong balikat na binubuo ng murang buto na arko na nakakabit sa malalaking kalamnan patungo sa paypay at sa likod ng mga tadyang sa likod sa bandang itaas ay mas madaling masira o paninikip na magdudulot ng sakit na mahirap aalisin. Ang pananakit ng kalamnan sa likod sa bandang itaas marahil ay dahil sa nanghihinang kalamnan o pinsala dahil sa sobrang paggamit ng mga kalamnan gaya ng paulit-ulit na pagkilos.
Kapag hindi kana makakilos nang dahil sa pananakit ng likod sa bandang itaas, kadalasan ay mararamdaman mo ang sakit na parang nasusunog sa isang bahagi o sa pangkalahatang pangingirot na sumiklab at maaaring kumalat hanggang sa balikat at liig. Mangyaring ito ay magsimula na dahandahan, tulad ng pag-upo ng hindi tama habang nagtatrabaho.
Kadalasan, ang pananakit ng likod sa bandang itaas ay hindi dahil sa isang malalang karamdaman, pero mangyayari din ito minsan, ang pagkakaroon ng impeksiyon o sakit at ang pagkarupok ng gulugod na makakaapekto sa isang bungkos ng mga nerbiyo na tinatawag na nerve root o kahit sa gulugod o spinal cord.
Ang mga simtoma na nagpapakita ng malubhang dahilan ng pananakit ng likod sa bandang itaas kalakip ang pumipintig na kirot o parang tinutusuk-tusok ng karayom ang dibdib at tiyan, lagnat at panginginig, paghina ng koordinasyon sa katawan, problema sa paglalakad, o matinding sakit sa ulo.
Ano ang sintomas ng masakit na likod sa bandang itaas?
Pananakit ng likod sa bandang itaas ang nararamdaman mo kung nararanasan mo ang isa o ilan sa mga sintomas na ito.
Matinding sakit. Ang sakit sa likod ay parang saksak, paso o kaya ay parang iniipit. Ito ay mararamdaman sa isang bahagi sa itaas imbes na kalat sa likod.
Pangangalay. Nangangalay ang ilang parte ng itaas na bahagi ng likod. Malamang na ito ay kumalat sa kalapit na mga bahagi, tulad ng leeg, balikat o bandang baba ng likod.
Mahirap igalaw. Kung ang pananakit at pamamaga ay maging malala, ito ay maaaring dahilan na maging mahirap igalaw ang mga kalamnan, litid at kasukasuan sa itaas na bahagi ng likod mo. Bagaman hindi naman kailangan ang madalas na pagkilos sa itaas na bahagi ng likod, pahihirapin nito ang pagkilos ng iyong mga balikat, tulad ng pag-ikot o pagbubuhat.
Matinding pananakit. Ang sakit na ito bumababa papuntang mga kamay, dibdib, tiyan, hanggang sa ibabang bahagi ng katawan. Ang uri ng sakit na ito ay maaaring hindi gaanong pansin hanggang sa parang kinokuryente. Pwede itong maging pabalik-balik o permanente. Kadalasang nararamdaman ito sa isang bahagi ng likod, halimbawa ay sa kanan, o kaliwa.
Pamamanhid o panghihina. Ang pamamanhid o panghihina ay maaaring bumaba papuntang mga kamay, dibdib, tiyan pababa sa baywang hanggang sa mga paa. Ang pamamanhid ay may kasamang tusok-tusok mula sa likod hanggang sa ribs.
Kapag ang pananakit na ito ay lumala, maaari itong makasagabal sa pang araw-araw na mga Gawain, tulad ng pagbubuhat ng hindi naman gaanong mabibigat na mga bagay, o kahit umupo o makapagpahinga ng komportable.
Kung ang pananakit ng likod sa bandang itaas ay manatili o hindi madala ng mga home remedy, kailangan mong isangguni sa doktor ang iyong sitwasyon.
Ano ang gamot sa masakit na likod sa bandang itaas?
Narito ang ilan sa mga pamamaraan kung paano ginagamot ang pananakit ng likod:
Physical therapy para sa likod. Maaaring magdesenyo ang therapist mo ng isang programa ng gamutan para matugunan ang iyong pangangailangan. Kadalasan, ang mga programang ito ay nakapokus sa pagpapalakas at pagbanat ng mga kalamnan sa likod, kasama na ang mga kalamnan sa leeg at katawan. Ang therapy ay nagsisimula ng paunti-unti hanggang sa gradwal na titindi paglipas ng ilang linggo o buwan.
Pag-inom ng gamot sa pananakit. Para sa matindi at biglaang mga pananakit, ang pansamantalang pag-inom ng irinesetang gamot sa pananakit ay maaaring irekomenda.
Gamot na itinuturok. May mga injection o gamot na itinuturok sa spine para malabanan ang matinding pananakit. Halimbawa, ang epidural steroid injection ay itinuturok malapit sa pinanggagalingan ng sakit para mabawasan ang pananakit. Pero ang injection bagaman lunas sa pananakit ng likod, hindi ito magandang pangmatagalang solusyon.
Paano makaiiwas sa pananakit ng likod?
Ang pagiging di-aktibo sa pisikal o palaging nakaupo ng matagal at ang hindi tamang tindig ay makapinsala sa iyong likod at liig. Ang mga kalamnan na hindi masyadong nagagamit ay manghihina at maging marupok, kaya hindi na makakapit sa gulugod sa tamang pagkakahanay gaya ng dati. Habang ang ulo at mga balikat ay mas pasulong, lalong mahihirapan ang mga buto ng gulugod, mga disk ng gulugod, kalamnan, mga ligamento, at iba pang malalambot na tisyu. Halimbawa, kapag nakasandal nang patagilid habang nagtatrabaho sa computer o habang nagmamaneho, ito ay makapagdudulot ng pananakit ng likod sa bandang itaas.
Ang hindi tamang paraan ng pagbuhat ng mabibigat na bagay ay makakasira ng hanay ng mga gulugod na siyang dahilan ng pananakit ng likod sa bandang itaas. Mas madaling masira ang gulugod kapag nagbubuhat ng mga bagay na medyo nakatagilid. Ang pag-aangat ng isang bagay na sobrang bigat ay magdudulot din ng pananakit ng likod, pati na ang matagal na trabaho habang nakatingala at ang pinsala sa katawan dahil sa laro.
At marami pang dahilan ng pananakit ng likod sa bandang itaas katulad ng impeksiyon o bukol na nasa gulugod at ang pagkakaroon ng marupok na kalamnan sa sentrong likod, sakit sa kalamnan at mga buto, at ang may problema sa kalusugan ng isip at sobra sa timbang, at lalo na kapag magkaedad na.
Pati narin ang hindi tamang pagkilos ng iyong kalamnan ay makakasira ng ating kalamnan, halimbawa, paunat mong tiningnan ang iyong cellphone habang ikaw ay nasa sasakyan, o kaya nakahiga ka sa isang sopa habang nanunuod ng mga balita sa television.
Ang mga taong naninigarilyo o ang sobra sa timbang ay higit na nagdurusa sa mga sakit sa likod sa bandang itaas hanggang sa liig dahil ang labis na timbang sa iyong katawan ay magdadagdag ng matinding pagod sa iyong kalamnan.
Sariling pangangalaga sa katawan
Ang mga pananakit ng likod sa bandang itaas ay magpapahirap sa ating mga gawain sa pang araw-araw. Kung balewalain mo lang ito ay lalong lumala, kumalat, at lalo kang mahihirapan sa iyong pagkilos. Puwede itong malunasan sa sariling pangangalaga tulad ng paghinga. At higit na kinakailangan ang tamang pagkatulog dahil sa panahon ng iyong mahimbing na tulog ang iyong kalamnan ay mamahinga, at sa pagkakataong ito ang iyong katawan ay maglalabas ng mga hormone sa paglaki ng tao. Kapag hindi ka matutulog ng tama, mawawala ang pagkakataon na pagalingin ang iyong naramdamang sakit.
Makakatulong din na kapag iyong naramdaman ang sakit ay aayosin mo ang iyong pustura at gawing tama ang iyong tindig. Mas mainam kung lagi mong babantayan na palaging tama ang iyong pustura o tindig. Makakatulong din na maglagay ng yelo sa plastic bag at balotin ito ng tuwalya at ilapat sa iyong likod na masakit. O kahit anong malamig na galing sa refrigerator ay maaaring gamitin na panlunas ng iyong sakit sa likod.
Kapag napakalma mo na ang kirot na iyong nararamdaman at nakakapahinga ka na isang araw o higit pa, simulan mo nang magstretch para lubosan nang mawawala ang sakit ng iyong likod. Kahit anong stretch ang gawin mo ay makakatulong upang mapigilan na sumasakit uli ang mga ito.
Gawin ang tamang ehersisyo, umupo sa isang matigas na upoan na nakalapat sa sahig ang mga paa, na nakalaylay ang mga kamay sa ibaba mula sa mga balikat na naka relaks. Habang ang iyong mga palad ay nakaharap sa isa’t isa, dahan-dahan mo itong iangat papunta sa iyong mga tuhod, at patuloy itong iangat hanggang lampas sa iyong ulo. Panatilihing nakatuwid ang iyong mga siko nang malambot lang, at huwag iangat ang mga balikat. Panatilihin ang iyong mga kamay sa itaas habang humihinga ng malalim ng tatlong beses at pagkatapos dahandahan mong ibaba ang iyong mga kamay sa gilid. Gawin ito ng paulit-ulit ng sampong beses.
Kung kailan pumunta sa doctor
Kung ikaw ay nagkaroon ng sakit ng likod sa bandang itaas na napinsala dahil sa isang dagok, halimbawa, habang naglalaro, o aksidente sa sasakyan, dapat kang pumunta kaagad sa isang doctor dahil baka nagkaroon ka ng mga pinsala sa ilalaim ng mga organo. Kung naramdaman mo ang pamamanhid, ito’y senyales din na dapat ka talagang magpatingin sa doctor. Kapag sinubokan mong gamotin ang iyong pananakit sa likod at hindi nawawala ang sakit sa loob ng dalawang linggo, pumunta kana sa doctor.
